Serwis Pracodawców i Przedsiębiorców Ekspert

WSA: Interpretacje MPiPS niekorzystne dla zakładów pracy chronionej

ZPChR nie muszą dokonywać wpłat na ZFRON z tytułu PIT-4 w ciągu 7 dni od wypłacenia wynagrodzeń. Prowadzi to bowiem do dyskryminacji.

W wyroku z 6 sierpnia 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt VIII SA/Wa 461/14, LEX nr 1484384) po raz pierwszy w uzasadnieniu pisemnym sąd rozpatrujący skargę byłego zakładu pracy chronionej (dalej: ZPChR) wskazał, iż dotychczasowe interpretacje resortu pracy oraz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) dotyczące nieterminowych wpłat na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) z tytułu PIT-4 (zgodnie z którymi wpłat trzeba dokonać w ciągu 7 dni od dnia wypłaty wynagrodzenia) są niekorzystne dla prowadzących ZPChR Jednoznacznie stwierdził, że termin wpłaty jest liczony od dnia, w którym pracodawca musiałby przekazać te pieniądze do urzędu skarbowego, czyli od 20. dnia każdego miesiąca. Choć wyrok nie jest jeszcze prawomocny, to uzasadnienie daje wiele wskazówek dla pracodawców.

Stan faktyczny
Na wniosek prezesa PFRON naczelnik urzędu skarbowego przeprowadził w spółce kontrolę, która dotyczyła gromadzenia i wydatkowania przez pracodawcę środków ZFRON oraz zbadania, czy pieniądze na PFRON przekazywano w odpowiednim terminie. Stwierdzono, że pracodawca w okresie od września 2007 r. do grudnia 2010 r. przekazywał na ZFRON kwoty z tytułu zwolnienia od PIT niezgodnie z art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz.U. z 2011 r. nr 127 poz. 721 ze zm.; dalej: ustawa o rehabilitacji), tj. w okresie 7 dni od dnia ich uzyskania.

Organ przyjął przy tym, że termin ten należy liczyć od dnia poboru tych zaliczek z wynagrodzeń pracowników. W związku z tym prezes PFRON stwierdził, że wszystkie wpłaty w okresie od sierpnia 2007 r. do grudnia 2010 r. były dokonywane z opóźnieniem i na podstawie art. 33 ust. 43 pkt 2 ustawy o rehabilitacji nałożył na spółkę karę pieniężną z tego tytułu. Przepis ten przewiduje bowiem, że pracodawca, który dokonał niezgodnego z przeznaczeniem wydatkowania środków z ZFRON lub nie przekazał ich w terminie, jest zobowiązany do wpłaty 30 proc. tych pieniędzy na PFRON do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ujawnione zostało nieprawidłowości.

Firma od tej decyzji wniosła odwołanie do ministra pracy, wskazując na naruszenie wielu przepisów ustawy o rehabilitacji oraz ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm; dalej: ustawa o PIT) oraz ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). W swoim odwołaniu pracodawca powołał się m.in. na interpretację indywidualną ministra finansów, w której wyrażono pogląd, że wpłat na ZFRON z tytułu określonego w art. 33 ust. 2 pkt 2 ustawy o rehabilitacji, czyli z części zaliczek na PIT-4, należy dokonywać w terminie określonym w art. 38 ust. 1 ustawy o PIT - to jest do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki.

Minister pracy utrzymał w mocy decyzję prezesa PFRON, podzielając jego stanowisko, że do uzyskania środków, o jakich mowa w art. 33 ust. 3 pkt 3 dochodzi w dniu wypłaty wynagrodzenia. Nie zgodził się też z zarzutem, jakoby z art. 33 ust. 43 miałoby wynikać, że podstawą zastosowania zawartej tam sankcji za opóźnienie w przekazaniu środków na ZFRON musi być jednocześnie niewłaściwe ich wykorzystanie. Po tej decyzji spółka wniosła więc skargę na decyzję ministra do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Odmienne zdanie
WSA uznał, że w realiach stanu faktycznego rodzi się wątpliwość, czy wpłaty na ZFRON pochodzą z części należnych pracownikom, czy też obowiązek wpłaty na fundusz powstaje, gdy powstaje obowiązek zapłacenia zaliczki zgodnie z wymogami ustawy o PIT. Przyjęcie pierwszego z tych stanowisk prowadziłoby do wniosku, że uzyskanie środków przez pracodawcę następuje w dniu wypłaty wynagrodzenia, zaś podzielenie drugiego prowadzi do wniosku, że uzyskanie środków następuje z datą powstania obowiązku wpłaty zaliczki na PIT-4. WSA podkreślił, że pierwsze stanowisko prezentują PFRON, minister pracy i polityki społecznej oraz przywoływane przez nie wojewódzkie sądy administracyjne. Natomiast sąd w składzie rozpoznającym tę sprawę takiej interpretacji nie podziela.

Zdaniem WSA kluczowe jest stwierdzenie, kiedy następuje uzyskanie przez pracodawcę środków podlegających wpłacie na ZFRON. Termin ten nie jest sprecyzowany, jednak skoro te pieniądze stanowią część należności na podatek dochodowy, to aż do dnia ich płatności firma nie musi dysponować pieniędzmi na ich dokonanie. Nie można więc twierdzić, że z chwilą wypłaty wynagrodzenia pracownikowi pracodawca realnie dysponuje jego częścią przeznaczoną na podatek

Do 20. dnia miesiąca
Również wykładnia systemowa oparta na art. 38 ust. 1 i 2 ustawy o PIT prowadzi do wniosku, że termin wpłat na ZFRON jest taki sam jak płatności zaliczek. W tych przepisach określono, że pracodawcy przekazują te kwoty do urzędu skarbowego do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, z tym że dla płatników będących ZPChR wprowadzono obowiązek wpłacania ich na PFRON oraz ZFRON w proporcji 40 proc. i 60 proc. tych kwot. Nie wskazano przy tym na termin dokonywania tych wpłat inny niż 20. dzień miesiąca.

Sąd zauważył, że sytuacja gdyby ZPChR musiał dokonywać wpłat w terminie 7 dni od wypłaty wynagrodzeń, a więc znacznie wcześniej, niż inni pracodawcy zobowiązani są do uregulowania zaliczek do 20. dnia miesiąca, prowadziłoby to do niczym nieuzasadnionej dyskryminacji tej grupy firm. Ponadto w ocenie WSA użyty w art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji termin 7 dni od uzyskania środków można jednoznacznie odnieść do innych pieniędzy podlegających wpłacie na ZFRON, np. z darowizn. Jednak w odniesieniu do kwot pochodzących z tytułu PIT-4 należy uznać, że terminem ich przekazania na konto ZFRON jest termin płatności zaliczek na podatek.

LINIA ORZECZNICZA

• 30 lipca 2007 WCHODZI W ZYCIE NOWE BRZMIENIE ART. 33 UST. 3 PKT 3 USTAWY REHABILITACYJNEJ
  Pracodawca ma 7 dni na przekazanie środków na ZFRON od dnia ich uzyskania.
   
• 5 sierpnia 2010 WYROK WSA W POZNANIU, SYGN. AKT I SA/PO 383/10
  Wynikający z art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej termin 7 dni od uzyskania środków należy rozumieć jako 7 dni od wypłaty pracownikom wynagrodzenia brutto, od których potrącono zaliczki na poczet podatku dochodowego.
   
• 22 kwietnia 2013 WYROK WSA W WARSZAWIE, SYGN. AKT III SA/WA 2653/12
  Zamiarem ustawodawcy było jak najszybsze finansowanie działalności rehabilitacyjnej z zaliczek na podatek dochodowy. Dlatego stosując wykładnię systemową i językową, minister pracy i polityki społecznej prawidłowo odwołał się do terminu wynikającego z art. 33 ust. 3 pkt 3, rozumianego jako 7 dni od wypłaty wynagrodzeń brutto pracownikom, od których potrącono zaliczki.
   
• 6 sierpnia 2014 WYROK WSA W WARSZAWIE, SYGN. AKT VIII SA/WA 461/14
  Termin wpłaty na ZFRON środków pochodzących z części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych jest liczony od dnia, w którym pracodawca musiałby przekazać te pieniądze do urzędu skarbowego

Autor: Michalina Topolewska
Źródło: Dziennik Gazeta Prawna