Serwis Pracodawców i Przedsiębiorców Ekspert

Umorzenie pożyczki w związku ze śmiercią pożyczkobiorcy. W Prawie Pomocy Publicznej pisze ekspert POPON Mateusz Brząkowski, radca prawny

Pracownik zakładu pracy chronionej (osoba niepełnosprawna ze schorzeniem narządu ruchu) otrzymał ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych nieoprocentowaną pożyczkę, zgodnie ze złożonym uprzednio wnioskiem w kwocie 5 000 zł. Pożyczka przeznaczona była  na pokrycie kosztów leczenia (operacja stawu biodrowego). W trakcie okresu spłaty pożyczki (3 miesiące po jej zaciągnięciu), po przeprowadzonej operacji, pracownik zmarł. Jak prawidłowo powinien postąpić pracodawca w takiej sytuacji? Czy może umorzyć pozostałą do spłaty kwotę pożyczki w związku ze śmiercią pożyczkobiorcy?

Status prawny zakładowego funduszu rehabilitacji (ZFRON) reguluje ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t. j. Dz. U. 2011 r. Nr 127 poz. 721). Natomiast rodzaje wydatków, warunki wykorzystania środków funduszu rehabilitacji oraz zakres, warunki i formy udzielania pomocy indywidualnej wskazane zostały przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (Dz. U. 2007 r., Nr 245, poz. 1810), dalej jako rozporządzenie ZFRON.

Przepis § 3 ust. 1 rozporządzenia ZFRON szczegółowo wskazuje, że pomoc indywidualną przyznaje się na wniosek osób niepełnosprawnych:

1. zatrudnionych w zakładzie na podstawie stosunku pracy lub umowy o pracę nakładczą, w tym przebywających na urlopach bezpłatnych oraz urlopach wychowawczych,
2. będących uczniami odbywającymi praktyczną naukę zawodu w tym zakładzie,
3. niepracujących byłych pracowników tego zakładu.

Ponadto na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 lit. g rozporządzenia ZFRON w związku z możliwością sfinansowania odpłatności za pobyt na koloniach, obozach oraz turnusach rehabilitacyjnych dla niepełnosprawnych dzieci pracowników, a także dla dzieci osób niepełnosprawnych, wniosek o przyznanie pomocy mogą złożyć zarówno niepełnosprawni pracownicy (na pełno- lub niepełnosprawne dziecko), jak i pracownicy pełnosprawni, którzy chcą sfinansować pobyt na kolonii swojego niepełnosprawnego dziecka.

Wniosek o przyznanie pomocy indywidualnej powinien zawierać:

1. imię i nazwisko;
2. numer PESEL, a w przypadku jego braku numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;
3. cel, formę i kwotę wnioskowanej pomocy;
4. uzasadnienie udzielenia pomocy;
5. oświadczenie o dochodzie i liczbie członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym.

Z kolei § 4 rozporządzenia ZFRON stanowi, że pomoc indywidualna może być udzielana jako pomoc bezzwrotna lub jako nieoprocentowana pożyczka. Decyzja w tym zakresie należy do pracodawcy, który jest dysponentem środków ZFRON. Natomiast nieoprocentowana pożyczka może być częściowo lub całkowicie umorzona w przypadku, gdy wykorzystana została zgodnie z przeznaczeniem.

Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych w stanowisku z dnia 10 września 2013 r. (znak: BON-I-5232-31-IKW/2013) wyjaśniło, iż jeżeli osoba niepełnosprawna otrzymała pożyczkę na konkretny cel, wykorzystała ją zgodnie z przeznaczeniem i niestety zmarła, to nie ma przeciwwskazań w umorzeniu tych środków. Inna sytuacja byłaby w przypadku, gdy osoba niepełnosprawna uzyskałaby środku na konkretny cel, ale nie zdążyła ich wydatkować. W związku z tym po śmierci środki przekazane na rachunek niepełnosprawnego pracownika wliczane będą do masy spadkowej i spadkobiercy będą zobowiązani do ich zwrotu. W takiej sytuacji pracodawca nie ma możliwości umorzenia takich środków.

Podstawa prawna:
§ 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (Dz. U. 2007 r., Nr 245, poz. 1810)

Autor: Mateusz Brząkowski, radca prawny
Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych
Źródło: Prawo Pomocy Publicznej