Artykuły i porady
Uchwała NSA ważna dla prowadzących ZFRON. Artykuł POPON w Gazecie Podatkowej
Naczelny Sąd Administracyjny uchwałą z grudnia 2016 r. rozstrzygnął kwestię dotyczącą początku biegu terminu na przekazanie kwoty części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON). Ma ona duże znaczenie dla pracodawców, którzy w okresie do 30 czerwca 2016 r. przekazywali środki na zakładowy fundusz rehabilitacji.
Nieterminowe wpłaty na ZFRON
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawców, którzy dysponują środkami ZFRON, jest przekazywanie w odpowiednim terminie środków pochodzących ze zwolnień podatkowych na ten fundusz. Środki te powinny być przekazane na rachunek bankowy ZFRON w terminie 7 dni od dnia ich uzyskania. Jednakże w praktyce od wielu lat istniał spór, co oznacza termin „uzyskanie" i jak liczyć 7-dniowy termin na przekazanie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jest to istotne, gdyż naruszenie tego terminu skutkuje dla przedsiębiorcy koniecznością zapłaty tzw. kary 30% do PFRON.
Zgodnie z treścią przepisu art. 33 ust. 4a ustawy o rehabilitacji, w przypadku niezgodnego z ust. 4 przeznaczenia środków funduszu rehabilitacji pracodawca jest obowiązany do dokonania:
- zwrotu 100% kwoty tych środków na fundusz rehabilitacji oraz
- wpłaty w wysokości 30% tych środków na Fundusz w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło ujawnienie niezgodnego z ustawą przeznaczenia środków funduszu rehabilitacji, a także niedotrzymanie terminu, o którym mowa w ust. 3 pkt 3.
Ponadto, zgodnie z treścią art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej jest obowiązany m.in. do przekazywania środków funduszu rehabilitacji na rachunek bankowy ZFRON w terminie 7 dni od dnia, w którym środki te uzyskano.
Sprzeczne interpretacje
Przepis we wskazanym brzmieniu obowiązuje od dnia 30 lipca 2007 r. Od momentu wejścia w życie nowego prawa podatnicy zaczęli mieć wątpliwości w zakresie tego, od jakiego momentu liczyć termin uzyskania środków. Tym bardziej, że data ich uzyskania może być odmienna w przypadku różnych zwolnień podatkowych. W szczególności problem ten dotyczył terminu odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
W pierwotnych interpretacjach wskazywano, iż za datę uzyskania środków z części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych - zgodnie z odrębnymi przepisami, a więc z art. 38 ust. 2 lub 2a ustawy o pdof (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) uznaje się dzień, w którym pracodawca (dysponent ZFRON) miałby obowiązek zapłacenia podatku, gdyby nie korzystał z uprawnienia określonego we wspomnianych przepisach, czyli 20. dnia następnego miesiąca.
Jednakże, mimo braku zmiany przepisu art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji, od pewnego momentu organy administracji publicznej - PFRON i MRPiPS -stosowały inną interpretację przepisu, gdzie wskazano, iż dniem uzyskania środków z zaliczek jest dzień wypłaty wynagrodzenia dla pracownika.
Dopiero ustawą z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 1886 ze zm.) od 1 lipca 2016 r. w zakresie definicji „uzyskania" środków nastąpiło ujednolicenie przepisów prawa poprzez wskazanie, że dniem uzyskania środków pochodzących z zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych jest dzień wypłaty wynagrodzenia. Nowelizacja nie rozwiązała jednak sporu na gruncie wykładni przepisu do dnia 30 czerwca 2016 r.
Uchwała NSA
Naczelny Sąd Administracyjny uchwałą z dnia 19 grudnia 2016 r., sygn. akt II FPS 4/16, wydaną w składzie siedmiu sędziów rozstrzygnął kwestię dotyczącą początku biegu terminu na przekazanie kwoty części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na ZFRON. Przedmiotowy wyrok wskazuje sposób interpretacji przepisu art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji (w stanie prawnym do dnia 30 czerwca 2016 r.) stanowiącego, że pracodawca powinien przekazywać środki na fundusz rehabilitacji w terminie 7 dni od dnia, w którym środki te uzyskano.
Naczelny Sąd Administracyjny podjął jednomyślnie uchwałę o następującej treści: „W stanie prawnym obowiązującym do 30 czerwca 2016 r. za dzień uzyskania środków, o którym mowa w art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji w przypadku zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych pobranych przez płatnika, należy rozumieć ostatni dzień terminu przekazania zaliczek, o którym mowa w art. 38 ust. 1 ustawy o PIT".
Z podjętej uchwały wynika, że w sprawach dotyczących określenia wpłat na PFRON w związku z nieterminowym przekazaniem środków funduszu w postaci zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na rachunek bankowy ZFRON - za okresy do czerwca 2016 r, - za dzień uzyskania środków z zaliczek będzie uznawany 20. dzień następnego miesiąca po wypłacie wynagrodzeń, a ostatecznym terminem przekazania środków będzie 27. dzień następnego miesiąca po wypłacie.
Uchwała ta, na mocy art. 187 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), jest wiążąca w danej sprawie oraz posiada tzw. ogólną moc wiążącą, wynikającą z art. 269 § 1 tej ustawy. Przepis ten nie pozwala żadnemu składowi sądu administracyjnego rozstrzygnąć innej sprawy w sposób sprzeczny ze stanowiskiem zawartym w uchwale powiększonego składu NSA.
Sprawy indywidualne, które znajdują się na różnych etapach postępowania (np. przed MRPiPS lub WSA), będą sukcesywnie rozpatrywane, z uwzględnieniem treści uchwały. W niektórych sytuacjach pracodawcy będą mogli rozważać wystąpienie z wnioskiem do PFRON o zwrot dokonanej wpłaty np. w przypadku zapłaty kary do PFRON i uzyskania korzystnego wyroku WSA lub NSA w swojej sprawie.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2046) 2)
Autor: Monika Bugajewska-Tykarska
Wiceprezes POPON
Źródło: Gazeta Podatkowa