Serwis Pracodawców i Przedsiębiorców Ekspert

Nowa definicja przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej od 1 stycznia 2015 r. a możliwość uzyskania pomocy publicznej na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych. Artykuł POPON w Prawie Pomocy Publicznej

Od nowego roku w krajach Unii Europejskiej obowiązuje nowe rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 r. z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. U. UE L 187 z 26.6.2014 r. str. 1), dalej jako  rozporządzenie nr 651/2014 r.

Zawiera ono zmiany związane z wydatkowaniem pomocy publicznej przez przedsiębiorców m.in.  w zakresie subsydiowania wynagrodzeń na zatrudnianie pracowników z niepełnosprawnością.

Kategorie pomocy publicznej  w ramach tzw. wyłączeń blokowych
Problematykę dotyczącą przyznawania pomocy  w ramach wyłączeń blokowych reguluje rozporządzenie nr 651/2014 r., które weszło w życie 1 lipca  2014 r., ale biorąc pod uwagę przepisy przejściowe obowiązuje od 1 stycznia 2015 r. Zastąpiło ono rozporządzenie Komisji (WE) Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu  art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenia  w sprawie wyłączeń blokowych) – (Dz. U. UE L 214  z 09.08.2008), dalej jako rozporządzenie nr 800/2008. Rozporządzenie nr 651/2014 r. ma zastosowanie do znacznie szerszej liczby kategorii pomocy, niż poprzednie rozporządzenie unijne. Zaliczamy do nich:

• pomoc regionalną;
• pomoc dla MŚP w formie pomocy inwestycyjnej, pomocy operacyjnej i dostępu MŚP do finansowania;
• pomoc na ochronę środowiska naturalnego;
• pomoc na badania, rozwój oraz innowacje;
• pomoc szkoleniową;
• pomoc na rekrutację i zatrudnienie znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji  i pracowników niepełnosprawnych;
• pomoc mającą na celu naprawienie szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi;

Definicja przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji
Nowe rozporządzenie zawiera także definicję przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji, która zastąpiła definicję „przedsiębiorstwa zagrożonego” wskazaną przepisami poprzedniego rozporządzenia. Zgodnie z art. 2 pkt 18 rozporządzenia nr 651/2014  r.  przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji oznacza przedsiębiorstwo, wobec którego zachodzi co najmniej jedna z wymienionych w tym przepisie okoliczności.

Art. 2 pkt 18 rozporządzenia nr 651/2014 r. - „Przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji” oznacza przedsiębiorstwo, wobec którego zachodzi co najmniej jedna z poniższych okoliczności:

1. w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (innej niż MŚP, które istnieje od mniej niż trzech lat lub, do celów kwalifiowalności pomocy na finansowanie ryzyka, MŚP  w okresie siedmiu lat od daty pierwszej sprzedaży komercyjnej, które kwalifikuje się do inwestycji w zakresie finansowania ryzyka w następstwie przeprowadzenia procedury due diligence przez wybranego pośrednika finansowego), w przypadku gdy ponad połowa jej subskrybowanego kapitału zakładowego została utracona w efekcie zakumulowanych strat. Taka sytuacja ma miejsce, gdy w wyniku odliczenia od rezerw (i wszystkich innych elementów uznawanych za część środków własnych przedsiębiorstwa) zakumulowanych strat powstaje ujemna skumulowana kwota, która przekracza połowę subskrybowanego kapitału zakładowego. Do celów niniejszego przepisu „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” odnosi się w szczególności do rodzajów jednostek podanych w załączniku I do dyrektywy 2013/34/UE (1), a „kapitał zakładowy” obejmuje, w stosownych przypadkach, wszelkie premie emisyjne;
2. w przypadku spółki, w której co najmniej niektórzy członkowie ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zadłużenie (innej niż MŚP, które istnieje od mniej niż trzech lat lub, do celów kwalifikowalności pomocy na finansowanie ryzyka, MŚP w okresie siedmiu lat od daty pierwszej sprzedaży komercyjnej, które kwalifikuje  się do inwestycji w zakresie finansowania ryzyka w następstwie przeprowadzenia procedury due diligence przez wybranego pośrednika finansowego), w przypadku gdy ponad połowa jej kapitału wykazanego w sprawozdaniach finansowych tej spółki została utracona w efekcie zakumulowanych strat. Do celów niniejszego przepisu „spółka, w której co najmniej niektórzy członkowie ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zadłużenie” odnosi się w szczególności do rodzajów jednostek wymienionych w załączniku II do dyrektywy 2013/34/UE;
3. w sytuacji gdy przedsiębiorstwo podlega zbiorowemu postępowaniu w związku z niewypłacalnością lub spełnia kryteria na mocy obowiązującego prawa krajowego, by zostać objętym zbiorowym podstępowaniem w związku z niewypłacalnością na wniosek jej wierzycieli;
4. w sytuacji gdy  przedsiębiorstwo otrzymało pomoc na ratowanie i nie  spłaciło do  tej pory pożyczki ani  nie  zakończyło umowy o gwarancję lub  otrzymało pomoc na restrukturyzację i nadal podlega planowi restrukturyzacyjnemu;
5. w przypadku przedsiębiorstwa, które nie jest MŚP, jeśli w ciągu ostatnich dwóch lat: 1) stosunek księgowej wartości kapitału obcego do kapitału własnego tego przedsiębiorstwa przekracza 7,5 oraz 2) wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem EBITDA tego przedsiębiorstwa wynosi poniżej 1,0.

W związku z tym UOKiK przedstawił opinie na temat możliwego sposobu postępowania w zakresie zasad ustalania poszczególnych kategorii ekonomicznych służących do oceny kondycji finansowej.

W związku z nowymi przepisami przedsiębiorcy mają duży problem z prawidłową interpretacją poszczególnych zapisów w rozporządzeniu nr 651/2014, które odnoszą się do  szczegółowej definicji przedsiębiorstwa  znajdującego się z trudnej sytuacji.
Jak wskazano w stanowisku Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 września 2014 r. (znak: BON-I-0702-12-3-PM/EW/14)  przepisy rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 nie  precyzują, w jaki sposób ma być dokonywana ocena sytuacji ekonomicznej wnioskodawców ubiegających się o pomoc publiczną (w tym wnioskodawców ubiegających się o pomoc na  zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych)  po  1  stycznia 2015 r. Wskazane rozporządzenie określa jedynie,  że  nie  ma  ono  zastosowania do  pomocy dla  przedsiębiorstw znajdujących się  w trudnej sytuacji, z wyjątkiem programów pomocy mających na  celu naprawienie szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi i wprowadza definicję „przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej”. 

Z przepisów tych wynika więc obowiązek nałożony na podmioty udzielające pomocy w zakresie weryfikacji (np. PFRON), czy wnioskodawca w momencie  ubiegania się o pomoc  nie spełnia definicji art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komi- sji (UE) nr 651/2014.

Dlatego też – zdaniem MPiPS – zobowiązano podmiot ubiegający się o pomoc publiczną do przed- stawienia informacji dotyczących jego sytuacji ekonomicznej, w tym sprawozdań finansowych za okres 3 ostatnich lat obrotowych, sporządzonych zgodnie z przepisami o rachunkowości. Ocena sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy dokonywana jest zatem przez podmiot udzielający pomocy, przed  jej udzieleniem, na podstawie informacji odnoszących się do 3 lat wstecz. Niezależnie więc od tego, w której części roku wnioskodawca składa wniosek o udzielenie pomocy (np. w postaci dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych), jest on zobowiązany do przedstawiania informacji na temat jego sytuacji ekonomicznej za ostatnie 3 lata. Jak wskazał Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w stanowisku z dnia  20 października 2014 r. (znak: DDO-070-15(2)/14/GP) jeszcze na etapie  projektowania władze polskie wskazywały na  konieczność wprowadzenia precyzyjnych definicji poszczególnych kategorii ekonomicznych branych pod  uwagę przy  ocenie sytuacji oraz zasad ich ustalania. Niestety Komisja  Europejska w większości nie uwzględniła tych uwag i postulatów. W związku z tym UOKiK przedstawił opinie  na temat możliwego sposobu postępowania  w zakresie zasad ustalania poszczególnych kategorii ekonomicznych służących do  oceny kondycji finansowej.
W opinii UOKiK subskrybowany kapitał  może być  utożsamiany z tą wielkością kapitału podstawowego, która została objęta przez akcjonariuszy lub  udziałowców. Natomiast możliwym do przyjęcia sposobem ustalania wielkości skumulowanych strat jest zsumowanie osiągniętych przez przedsiębiorcę w trakcie ostatniego roku obrotowego oraz innych poniesionych strat,  które nie zostały pokryte. Wielkość tych strat powinna być  odczytana ze sprawozdania finansowego przedsiębiorcy, tj. bilansu.
 

Mateusz Brząkowski
Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych