Artykuły i porady
Nieterminowe przekazywanie zaliczek na ZFRON. Artykuł POPON w Gazecie Podatkowej
Na pracodawcy korzystającym ze środków znajdujących się na zakładowym funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) spoczywa wiele obowiązków. Nieprzestrzeganie części z nich może się wiązać z zapłatą kary finansowej do PFRON.
Kiedy pracodawca płaci karę 30%
Środki zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) przeznaczane są na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej osób niepełnosprawnych. Tak wynika z art. 33 ust. 4 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, dalej ustawy o rehabilitacji. Aby finansować ZFRON, pracodawca korzysta ze zwolnień podatkowych, m.in. zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w firmie, w proporcji 60% zaliczki na ZFRON, 40% na PFRON.
W sytuacji niezgodnego z przepisami ustawy wydatkowania środków funduszu rehabilitacji pracodawcę spotykają sankcje finansowe. Stosownie do art. 33 ust. 4a ustawy o rehabilitacji, w przypadku niezgodnego z art. 33 ust. 4 przeznaczenia środków ZFRON pracodawca zobowiązany jest do dokonania:
- zwrotu 100% kwoty tych środków na fundusz rehabilitacji oraz
- wpłaty w wysokości 30% tych środków do PFRON w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło ujawnienie niezgodnego z ustawą przeznaczenia środków funduszu rehabilitacji. Sankcja ta obowiązuje także w przypadku niedotrzymania 7-dniowego terminu przekazania środków ze zwolnień podatkowych i opłat na rachunek bankowy ZFRON.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721zezm.)
Powyższe oznacza, iż pracodawca, w razie naruszenia przepisów dotyczących zasad gospodarowania ZFRON, oprócz konieczności zwrotu całości środków wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem, musi także ponieść dodatkową sankcję, czyli wpłacić na PFRON karę w wysokości 30% środków, które zostały wykorzystane niezgodnie z przepisami. W przypadku zaś nieterminowego przekazywania środków na ZFRON powinien dokonać jedynie stosownej wpłaty kary w wysokości 30% tych środków na PFRON.
Szczególnie problematyczna jest sankcja w postaci obowiązku wpłaty 30% środków z powodu nieterminowego przekazania na ZFRON zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Termin przekazywania zaliczek podatkowych na ZFRON
Zgodnie z art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej jest zobowiązany do przekazywania środków funduszu rehabilitacji na rachunek w terminie 7 dni od dnia, w którym środki te uzyskano. Przepis w tym brzmieniu obowiązuje od dnia 30 lipca 2007 r. na podstawie nowelizacji ustawy o rehabilitacji (Dz. U. z 2007 r. nr 115, poz. 791).
W związku ze wskazaną nowelizacją w zakresie terminu przekazywania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od pewnego czasu funkcjonują dwa stanowiska. Wynikają one z interpretacji słowa „uzyskanie".
Według dwóch sprzecznych interpretacji „dniem uzyskania środków ZFRON" jest:
- 27. dzień miesiąca po wypłacie wynagrodzenia - przyjmując, że dniem uzyskania środków jest ostatni dzień, w którym upływa termin zapłaty pobranych zaliczek na konto urzędu skarbowego (termin ustawowy 20. dzień + 7 dni na wpłatę zaliczek na ZFRON),
- 7. dzień po wypłacie wynagrodzenia-zgodnie ze stanowiskiem Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych (BON) z dnia 31 stycznia 2008 r. (BON-I-52311-166/07) uznającym za dzień uzyskania środków dzień poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, czyli dzień wypłaty wynagrodzenia pracownikom (przykład).
Nieterminowe przekazanie środków na ZFRON w orzecznictwie
Najnowsze orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje, że pracodawcy przekazujący środki na ZFRON w maksymalnym terminie do 27. dnia następnego miesiąca nie naruszają przepisów prawa i nie powinni być z tego tytułu karani.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 6 sierpnia 2014 r., sygn. akt VIII SA/Wa 461/14, potwierdził wątpliwości i argumenty pracodawców w przedmiotowej kwestii. Sąd stwierdził, iż zgodnie z powszechnie akceptowaną, znajdującą swoje uzasadnienie w konstytucyjnej zasadzie państwa prawa, zasadą in dubio pro tributario, wątpliwości co do wykładni przepisów prawa nakładających ciężary publicznoprawne należy rozstrzygać na korzyść zobowiązanego. Chodzi tu o wątpliwości, których nie da się racjonalnie rozstrzygnąć za pomocą dostępnych reguł wykładni, albo przy ich stosowaniu możliwe jest dojście do różnych, niezgodnych ze sobą wniosków. Taka sytuacja w ocenie Sądu zachodzi przy wykładni wskazanych przepisów (tj. art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji).
Z kolei w wyroku z dnia 30 grudnia 2014 r., sygn. akt III SA/Wa 1125/14, WSA w Warszawie wskazał, że skoro pracodawca przekazywał zaliczki na fundusz zakładowy w terminie wynikającym z art. 38 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (czyli w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki), nie naruszył w efekcie art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji, gdyż termin wskazany w tym przepisie go nie dotyczył.
Należy wskazać, iż przywołane wyroki WSA są nieprawomocne, dlatego też istotne z punktu widzenia wykładni terminu przekazywania środków na ZFRON będą przyszłe interpretacje Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Przykład
Pracodawca prowadzący ZFRON wypłaca wynagrodzenia swoim pracownikom dnia 10. następnego miesiąca (np. wynagrodzenie za sierpień wypłacone zostało w dniu 10 września). We wrześniu pracodawca nie dotrzymał jednak terminu przekazania środków ZFRON na rachunek bankowy tego funduszu, tj. przekazał środki ze zwolnień podatkowych na rachunek funduszu w dniu 19 września, czyli po upływie terminu 7 dni od dnia ich uzyskania. Oznacza to, że będzie on zmuszony wpłacić do PFRON karę w wysokości 30% kwoty nieterminowo przekazanej na ZFRON, zgodnie z interpretacją BON.
Mateusz Brząkowski radca prawny
Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych