Artykuły i porady
Efekt zachęty podzielił urzędy. Artykuł POPON w Rzeczpospolitej
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że możliwości uzyskania dofinansowania pensji niepełnosprawnego pracownika nie przekreśla fakt, że uzyskał on orzeczenie dopiero w trakcie zatrudnienia. Innego zdania jest resort pracy.
Jednym z warunków uzyskania refundacji pensji wypłaconej niepełnosprawnemu pracownikowi z PFRON jest spełnienie tzw. efektu zachęty. Ustala się go jednokrotnie na cały okres zatrudnienia danej osoby, chyba że zmieni się jej status. Z najnowszej interpretacji Komisji Europejskiej (KE) oraz stanowiska Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wynika, że przedsiębiorcy mogą uzyskać efekt zachęty, a - co za tym idzie -także dofinansowanie do wynagrodzeń także na tych niepełnosprawnych, którzy uzyskali orzeczenie w trakcie zatrudnienia w przedsiębiorstwie.
Zmiana interpretacji
W swoich stanowiskach Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych do tej pory wskazywało (por. stanowisko Z 2 lipca 2010 r., BON-l-52311-240-2-LK/2010), że po i stycznia 2009 r. nie da się wykazać efektu zachęty na pracownika, który przedstawił pracodawcy orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność już w trakcie zatrudnienia (bez względu na datę zawarcia umowy). W konsekwencji do wynagrodzenia takiej osoby nie należy się dofinansowanie. Przysługuje ono bowiem tylko do pensji tych pracowników, którzy zostali zatrudnieni w przedsiębiorstwie jako „nowi" niepełnosprawni, czyli tacy, którzy legitymowali się orzeczeniem o niepełnosprawności już w momencie podejmowania pracy.
Jednocześnie w związku z pytaniem interpretacyjnym Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych w piśmie z 5 lutego 2015 r. (DDO-52-255(2)/14/KP) oraz z 24 kwietnia 2015 r. (DD0-52-170(2) /15/RR) Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że efekt zachęty jest spełniony również wtedy, gdy pracownik stał się niepełnosprawny w trakcie trwania zatrudnienia w danym przedsiębiorstwie.
Stanowisko UOKiK, które cytuje także wytyczne Komisji Europejskiej w tym zakresie, jest odmienne od dotychczasowego stanowiska organów (w tym BON). Wskazywały one bowiem brak możliwości wyliczenia efektu zachęty na tzw. starych pracowników, tj. tych, którzy zostali w przedsiębiorstwie zatrudnieni jako pełnosprawni, a orzeczenie o stopniu niepełnosprawności przedstawili w trakcie tego zatrudnienia.
Resort oponuje
W kwestii efektu zachęty na tzw. starych pracowników wypowiedziało się ponownie Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych. Wskazało na konieczność zmian w tym zakresie przepisów ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.).
Pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne muszą więc czekać na wyjaśnienie tej kwestii, aby prawidłowo składać wnioski o uzyskanie dofinansowania na wszystkich zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych.
Zdaniem UOKiK
Stanowisko Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 5 lutego 2015 r. (DD0-52-255(2)/14/KP) w sprawie efektu zachęty na tzw. starych pracowników
W odpowiedzi otrzymanej przez UOKiK poprzez platformę ECN ET, służby Komisji Europejskiej potwierdziły, że w związku z tym, że przepis odnoszący się do pomocy w formie subsydiowania wynagrodzeń na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych nie uległ zmianie (w porównaniu z analogicznym przepisem w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 800/2008), interpretacja Komisji zamieszczona na Fraquently Asked duestions do rozporządzenia Komisji 800/2008 pozostaje aktualna. Wyjaśnienia publikowane przez Komisję Europejską na platformie ECN ET mają charakter wiążący. Potwierdzono tym samym, że efekt zachęty jest spełniony również w przypadku osób, które stały się niepełnosprawne w trakcie trwania zatrudnienia.
Analogiczne stanowisko UOKiK wydało 24 kwietnia 2015 r. (DD0-52-170(2) /15/RR)
Treść stanowiska UOKiK dostępna jest na stronie: http://www.rp.pl/ artykul/1206133.html
Zdaniem BON
Stanowisko Biura Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych z 8 maja 2015 r. (B0N-I-52312.107.2015.WK) w sprawie tzw. starych pracowników
Przepisy krajowe nie mogą wykraczać poza graniczne warunki określone zarówno w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 800/2008 z 6 sierpnia 2008 r., jak i rozporządzeniu nr 651/2014 r. z 17 czerwca 2014 r. Mogą natomiast przewidywać warunki bardziej rygorystyczne od określonych we wspomnianych rozporządzeniach Komisji. Dla zmiany warunku udzielenia pomocy publicznej w formie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracownika niepełnosprawnego w taki sposób, aby pracodawcy mogli uzyskać taką pomoc w stosunku do pracowników, których niepełnosprawność powstała w trakcie zatrudnienia u pracodawcy ubiegającego się o miesięczne dofinansowanie, konieczna jest zmiana przepisów krajowych.
Mateusz Brząkowski radca prawny,
Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych