Artykuły i porady
Artykuł POPON w Rzeczpospolitej: Wsteczne orzeczenie zapewni pensję za nadgodziny
Po utracie ważności orzeczenia o niepełnosprawności, pracownik nie ma prawa do krótszego dnia pracy. Ale jeśli dostarczy nowe orzeczenie, może się okazać, że pracował w godzinach nadliczbowych.
Zatrudniamy pracownika, któremu 31 stycznia 2014 r. wygasło orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Do tego dnia pracował w skróconym czasie pracy (siedem godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo). Nowe orzeczenie przedstawił nam 1 kwietnia 2014 r. Wynika z niego, że ustalony stopień umiarkowany datuje się od 1 lutego 2014 r., natomiast niepełnosprawność istnieje od 2006 r. Jeżeli od 1 lutego do 31 marca ta osoba pracowała w ośmiogodzinnym czasie pracy (nie miała orzeczenia i traktowaliśmy ją w tym okresie jako pełnosprawną), to czy należy jej wypłacić dodatek za pracę nadliczbową za dodatkową godzinę przepracowaną każdego dnia - pyta czytelnik.
Tak. Pracodawca musi wypłacić niepełnosprawnemu dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych za okres od i lutego do 31 marca 2014 r.
Zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm., dalej ustawa o rehabilitacji) do osób niepełnosprawnych stosuje się odrębne zasady związane z czasem pracy. Na podstawie jej art. 15 ust. 1 czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę i 40 tygodniowo. Z kolei art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji wskazuje, że skrócony czas pracy przysługuje osobom zaliczonym do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności jedynie na podstawie zaświadczenia o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy wystawionego przez lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarza sprawującego opiekę nad tą osobą niepełnosprawną.
Uwaga! Od 10 lipca br. zacznie obowiązywać wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 czerwca 2013 r. (K17/11). Na jego podstawie osobom ze znaczną lub umiarkowaną niepełnosprawnością skrócony czas pracy będzie przysługiwał z mocy prawa, od dnia przedstawienia orzeczenia, i nie będzie zależał od otrzymania zaświadczenia lekarskiego.
Ponadto niepełnosprawny nie może być zatrudniony w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Porę nocną definiuje art. 1517 § 1 k.p. Co do zasady obejmuje ona osiem godzin między 21 a 7.
Natomiast pojęcie godzin nadliczbowych wyjaśnia art. 151 § 1 k.p. Zgodnie z tym przepisem pracą w godzinach nadliczbowych jest ta wykonywana ponad obowiązujące etatowca normy czasu pracy, a także ponad dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego go systemu i rozkładu czasu pracy ze względu na przesłanki określone w przepisie. U niepełnosprawnych skrócone normy czasu pracy będą tymi, których przekroczenie spowoduje pracę w godzinach nadliczbowych.
Osobie niepełnosprawnej przysługują uprawnienia pracownicze związane m.in. z czasem pracy odpowiednio od dnia, od którego niepełnosprawny został wliczony do stanu zatrudnienia niepełnosprawnych od dnia przedstawienia orzeczenia o inwalidztwie (art. 20C ustawy o rehabilitacji).
W stanowisku z 17 kwietnia 2014 r. (znak: BON-l-5232-4-2-EW/14) Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych wskazało, że co do zasady w okresie między utratą ważności poprzedniego i wydaniem nowego orzeczenia taka osoba nie ma statusu osoby niepełnosprawnej. W tym okresie w zakresie norm czasu pracy powinna być traktowana jak pełnosprawny pracownik. Jeżeli jednak z kolejnego orzeczenia będzie wynikała ciągłość trwania niepełnosprawności i jego stopnia oraz jednocześnie w tym okresie pracownik będzie mieć ważne zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy, wtedy zdaniem BON pracodawca powinien potraktować pracę powyżej siedmiu godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo jako wykonywaną w godzinach nadliczbowych.
BON potwierdza, że pracownik niepełnosprawny nie może pracować w nadgodzinach. Jeżeli jednak doszło do takiej sytuacji, szef musi mu wypłacić odpowiednie dodatki za ten okres.
Dlatego czytelnik angażujący niepełnosprawnego musi, wliczając go do stanu zatrudnienia takich osób, wypłacić mu dodatek za pracę w nadgodzinach od 1 lutego do 31 marca 2014 r.
Mateusz Brząkowskl radca prawny
Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych
Źródło: Rzeczpospolita