Serwis Pracodawców i Przedsiębiorców Ekspert

Artykuł POPON w Rzeczpospolitej. Trudniej o dofinansowanie wynagrodzeń niepełnosprawnych

Od stycznia tzw. ilościowy efekt zachęty warunkujący uzyskanie dopłaty do pensji pracowników z upośledzeniem ustala się, uwzględniając stan załogi w firmach powiązanych. Stosowanie tych przepisów niekiedy pozbawi pracodawcę pomocy.

Od 1 stycznia 2015 r. nowe przepisy wpływają na wypłacane dofinansowanie wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników z pieniędzy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Wynikają one z:

• rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (DzUrz UE L187 z 26.06.2014 r„ str. 1, dalej: rozporządzenie 651/2014),
• nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z 28 listopada 2014 r. (DzU z 2014 r., poz. 1873, dalej: nowelizacja) oraz
• rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 23 grudnia 2014 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (DzU z 2014 r„ poz. 1988, dalej: rozporządzenie w sprawie SOD). Przepisy te modyfikują sposób wyliczania efektu zachęty, od którego zależy kwota dofinansowania z PFRON. Zmiana ta jest jednak większa, niż pierwotnie sądzono. Z interpretacji Biura Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych (BON) oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wynika, że przy wyliczaniu ilościowego efektu zachęty przedsiębiorcy powinni uwzględniać także stan zatrudnienia firm powiązanych i partnerskich.

Bezlik definicji

Przy metodzie ilościowej pracodawcy muszą wykazywać tylko wzrost zatrudnienia pracowników ogółem w stosunku do średnich stanów załogi ogółem z wcześniejszych 12 miesięcy. Odpada więc konieczność udowadniania, że w ogóle wzrosło zatrudnienie niepełnosprawnych. Dlatego od stycznia pracodawca podaje stan załogi tylko w poz. 39 i 41 wniosku Wn-D.

Każdy przedsiębiorca uzyskujący pomoc publiczną musi wykazać, czy jest mikro-, małym lub średnim przedsiębiorcą (MSP). Definiuje je załącznik 1 do rozporządzenia 651/2014. Przy określaniu wielkości firmy bierze się pod uwagę liczbę zatrudnionych oraz roczny obrót lub całkowity bilans roczny z ostatniego zatwierdzonego roku obrachunkowego. Mikroprzedsiębiorstwem jest np. to, które zatrudnia mniej niż dziesięciu pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 mln euro.

Wnioskując co miesiąc o dofinansowanie, w poz. 9 Wn-D należy podać odpowiedni kod określający wielkość przedsiębiorcy (kod o - mikroprzedsiębiorca, 1 - mały, 2 - średni, 3 - inny przedsiębiorca, 4 - pracodawca niebędący przedsiębiorcą).

Z kolei art. 3 załącznika 1 do rozporządzenia 651/2014 definiuje przedsiębiorstwo samodzielne, powiązane oraz partnerskie, konieczne do prawidłowego określenia rodzaju pracodawcy.

Partnerskie to takie, które ma od 25 do 50 proc. kapitału bądź praw głosu w danej firmie. Powiązane zaś to takie, które m.in. ma większość praw głosu lub kapitału w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/ akcjonariusza lub członka (czyli co najmniej 51 proc.), ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo zgodnie z umową zawartą z nim lub postanowieniami w jego statucie lub umowie spółki.

Przedsiębiorstwo samodzielne natomiast to takie, którego nie zakwalifikowano jako partnerskie oraz jako powiązane.

Dodawanie procentów

Do końca ubiegłego roku przy wyliczaniu efektu zachęty pracodawca uwzględniał tylko strukturę zatrudnienia w swoim zakładzie. Nowe rozporządzenie w sprawie SOD wskazuje, że za okresy od stycznia 2015 r. (zgodnie z objaśnieniami nr 18 i 19 do wniosku Wn-D) pracodawca ma wykazać przeciętny miesięczny stan zatrudnienia ustalony w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Jednocześnie uwzględnia przy tym załogę w firmach partnerskich i powiązanych zgodnie z art. 3 załącznika 1 do rozporządzenia 651/2014.

PRZYKŁAD

Przedsiębiorstwo A ma 25 proc. udziałów w przedsiębiorstwie B i 34 proc. udziałów w C, podczas gdy przedsiębiorstwo D ma w A 49 proc. Aby obliczyć osoby zatrudnione w A i prawidłowo ustalić ilościowy efekt zachęty w poz. 39 i 41 druku Wn-D, należy dodać odpowiednie odsetki zatrudnienia dla B, C i D (przedsiębiorstwa partnerskie) w poz. 39 Wn-D oraz ich średnią za poprzednich 12 miesięcy w poz. 41 Wn-D.

Stan zatrudnienia przedsiębiorstwa A = 100 proc A125 proc B + 34 proc. C + 49 proc D.

PRZYKŁAD

Przedsiębiorstwo A ma 40 proc. udziałów w przedsiębiorstwie B i 51 proc udziałów w C, podczas gdy firma D ma 99 proc w A. Aby obliczyć stan załogi w A i prawidłowo ustalić ilościowy efekt zachęty w Wn-D, należy dodać odpowiednie procenty danych dla B (przedsiębiorstwo partnerskie) oraz 100 proc. danych dla C i D (przedsiębiorstwa powiązane) w poz. 39 oraz ich średnią za poprzednie 12 miesięcy (poz. 41).

Stan zatrudnienia A = 100 proc. A + 40 proc B +100 proc C +100 proc D. ©@

Co na to urzędy

BON w stanowisku z 16 lutego 2015 r. (BON-I.52312.42.2015.PM) wskazuje, że wzrost zatrudnienia pracowników ogółem ustala się dla przedsiębiorstwa w rozumieniu przyjmowanym dla celów związanych ze stosowaniem rozporządzenia w sprawie SOD, a zatem uwzględniając art. 3 załącznika 1 do rozporządzenia Komisji 651/2014, czyli z załogą firm powiązanych i partnerskich.

Potwierdza to także stanowisko UOKiK z 20 lutego 2015 r. (DDO-52-566(2)/14/RR). Taka interpretacja przepisów unijnych może przedsiębiorcom uzyskującym dotąd dopłaty do pensji pracowników przysporzyć sporo problemów. Niewykluczone nawet, że pozbawi ich wsparcia na nowych niepełnosprawnych etatowców.

Mateusz Brząkowski radca prawny
Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych